Logopedia dla rodziców

Logopedia dla rodziców

Przed podjęciem terapii logopedycznej rodzice najczęściej pytają się czy ich dziecko poprawnie wymawia daną głoskę, czy jego wymowa jest adekwatna do jego wieku.
Rozwój mowy dziecka wg Z. Dołęgi (2003)
Niemowlę:
  • dźwięki gardłowe;
  • pojawiają się głoski tylnojęzykowe [k, g], wargowe [i], przedniojęzykowe [d, t, p, b]
– pojedyncze lub w połączeniu z samogłoską: i, u, a;
  • w 7,8 miesiącu życia pojawia się [p, b, t, ,d, k, g, l];
  • pojawia się języczkowe [r] i tylnojęzykowe [n] oraz różne mlaski i dźwięki wydawane na wdechu.
Jedno- i dwulatek:
  • wszystkie samogłoski ustne: a, e , i, o, u, y;
  • wymawia spółgłoski: p, b, t, d, k, g, n, l, ł, m;
  • wymawia półsamogłoskę [j].
Trzylatek:
  • wymawia prawie wszystkie głoski oprócz przedniojęzykowo-zębowych [s, z, c, dz] i dziąsłowych [sz, ż, cz, dż], które są zastępowane przez [ś, ź, ć, dź];
  • dziecko nie wymawia [r] lub zamienia je na [j, l, ł];
  • może zamieniać [f] na [h] oraz [ł] na [w];
  • wymawiane są wszystkie samogłoski, choć mogą być odstępstwa, np. a-o, e-a, i-y;
  • dziecko wymawia głoski wargowe [ p, b, m]; wargowo-zębowe [f, w]; środkowo-językowe [ś, ć, ź, dź, ń]; tylnojęzykowe [k, g]; szczelinowe [h], przedniojęzykowo-dziąsłowe [l];
  • czasami pojawiają się [j, l], rzadko [s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż].
Czterolatek:
  • pojawiają się [s, z, c, dz];
  • w dalszym ciągu może występować zamiana [sz, ż, cz, dż] na [s, z, c, dz];
  • może pojawić się [r], ale brak poprawnej realizacji nie powinien niepokoić.
Pięciolatek:
  • zaczynają występować [sz, ż, cz, dż].
Sześciolatek:
  • artykulacja jest już w zasadzie ustalona, choć głoska [r] we właściwej realizacji przedniojęzykowo-zębowej powinna być prawidłowo wypowiadana w 8 roku życia.
 
O wadach wymowy mówimy, gdy odbiega ona od normy przyjętej w języku, którym posługuje się dziecko. Dziecko w normie intelektualnej najczęściej posyłane jest na terapię logopedyczną z powodu nieprawidłowego wymawiania jednej lub wielu głosek. Najczęściej występuje niewłaściwe wymawianie głosek:
  • głoski detalizowane: wyróżniamy trzy szereg ciszący ś, ź, ć, dź; syczący s, z, c, dz;  szumiący sz, ż, cz, dż, określone jako seplenienie;
  • głoska „r”, określone jako reranie;
  • głoski „k, g”, „k” zamieniane na „t”, „g” zamieniane na „d”.
Zamiana głosek nazywana jest substytucją. Opuszczanie głosek trudnych w wymowie elizją. Nieprawidłowa wymowa głosek to dyslalia. Bezdźwięczność polega na wymowie głosek dźwięcznych bezdźwięcznie, czyli bez drgań wiązadeł głosowych, najczęściej spowodowane zaburzeniem słuchu fonematycznego. 
 
Proponowane ćwiczenia 
Przedszkolaki powinny zacząć od ćwiczeń oddechowych, do których można zaliczyć:
różnicowanie wdechu i wydechu;
wydłużanie fazy wydechowej;
powtarzanie ciągu samogłosek lub sylab na jednym wydechu,
dmuchanie na różne przedmioty np. pióro,
ogrzewania dłoni własnym oddechem;
liczenie do dziesięciu na jednym wydechu;
gra na instrumentach wymagających dmuchania jak harmonijka, flet,
rozpoznawanie charakterystycznych zapachów,
wyciąganie rąk przed siebie przy wydechu, natomiast przy wdechy przyciąganie rąk do siebie,
puszczanie mydlanych baniek,
mówienie szeptem.
Po ćwiczeniach oddechowych można przejść do ćwiczeń rytmu, tempa, do których zaliczamy: wystukiwanie rytmu instrumentami, dłońmi oraz zabawy z muzyką, gdzie zmiany tempa muzyki powodują zmiany w tempie ruchu.
Ćwiczenia fonacyjne:
- mruczenie,
- wypowiadanie samogłoski bez przerwy, z przerwami, wolno, szybko, wolno - szybko, głośno, cicho, głośno - cicho, zaczynamy głośno i stopniowo ściszamy wypowiadaną głoskę, nadawanie intencji wypowiadanych zdań w różnych trybach;
- śpiewanie piosenek.
Ćwiczenia słychu:
- odróżnianie dźwięków tj. mowa ludzka, odgłosy zwierząt, natury, instrumentów, środków transportu;
- lokalizowanie źródła, natężenia, barwy dźwięku;
- powtarzanie usłyszanych dźwięków np. wygrywanie ich na bębenku, naśladowanie głosów zwierząt;
- wyklaskiwanie usłyszanego rytmu;
- odnajdywanie wyrazów rozpoczynających się na daną głoskę;
- słuchowa analiza i synteza wyrazów;
- rozróżnianie wyrazów podobnych brzmieniowo;
- odróżnianie głosek opozycyjnych (różniących się jedną cechą dystynktywną);
- rozpoznawanie głosek znajdujących się na początku wyrazu.
Ćwiczenia logorytmicze oparte są przede wszystkim na rytmie, wspomagają one pracę całego ciała, koordynują jego ruchy, pogłębiają świadomość własnego ułożenia ciała, doskonalenia kontroli nad nim. Ruch wspiera odpowiednio dobrana muzyka. Ćwiczenia prowadzone są w formie zabawy np. "Muszki latają, pająk idzie".
Ważne są ćwiczenia narządów artykulacyjnych:
·    język (podczas artykulacji powinien znajdować się wewnątrz jamy ustnej, ponieważ żadna głoska nie powstaje gdy język znajduje się poza jamą ustną)
-mlaskanie, klaskanie jak konik;
-wysuwanie i cofanie języka;
-oblizywanie warg z zewnątrz i wewnątrz;
- unoszenie języka do warg na zewnątrz oraz do podniebienia wewnątrz;
-zwijanie języka, dotykanie się jego brzegami;
-dotykanie czubkiem języka kącików warg, nosa, brody;
-naciskanie językiem na policzek,
- językiem czyści zęby od wewnętrznej strony;
- językiem liczy zęby;
- pokazywanie językiem jak kotek pije mleko;
- przyklejenie do górnego wałka dziąsłowego wewnętrznego opłatka i próby ściągnięcia go językiem, nałożenie kawałka opłatka na czubek języka i przyklejanie tego opłatka za pomocą języka do górnego wałka dziąsłowego wewnętrznego;
- nadawanie różnych kształtów języka na zewnątrz jamy ustnej: płaskiego (łopata) wąskiego (grot strzały), płaskiego z podniesionym  czubkiem (łyżka).
Podczas ćwiczeń żuchwa powinna być nieruchoma.
·    warg:
-"strojenie min";
- zaciskanie warg;
- robienie na przemian dzióbka (tak jak do całusa) i szerokiego uśmiechu przy zamkniętych ustach (rozciąganie warg);
- masowanie rozciągniętych warg
- dmuchanie na płomień świecy;
- dmuchanie baloników;
- puszczanie baniek mydlanych;
- przenoszenie powietrza z jednej strony policzków na drugą przy zamkniętych ustach;
- wdychanie dużej ilości powietrza i szybkie, stopniowe wypuszczanie go na zewnątrz;
-rysowanie trzymając ołówek w ustach po śladzie;
- udawanie ryby;
- wypowiadanie samogłosek wydłużając ich brzmienie;
-gwizdanie;
- zakładanie wargi jednej na drugą.
·    podniebienia miękkiego:
- ziewanie;
- chrapanie;
- płukanie gardła np. jak to czynimy po umyciu zębów;
            - ssanie cukierka;
- kaszlenie.
·    żuchwy:
     - gryzienie żelków;
           - wysuwanie w tył i przód żuchwy;
          - ruszanie żuchwą na boki oraz pionowo i poziomo;
          - pokazywanie jak żuje krowa;
         - ręką przytrzymujemy żuchwę i ciągniemy w dół i do góry.
Należy sprawdzić czy wykonywane ćwiczenia są precyzyjne i zgodne z poleceniem.
 
W wieku przedszkolnym dzieci najsprawniej mogą korygować występujące wady wymowy, ponieważ w późniejszym okresie utrwalają się błędne formy tych zaburzeń mowy.

Ćwiczenia logopedyczne dla dzieci przedszkolnych
1. Ćwiczenia słuchowe – stanowią one bardzo ważną grupę ćwiczeń logopedycznych, ponieważ często opóźnienia czy zaburzenia rozwoju mowy pojawiają się na skutek opóźnień rozwoju słuchu fonematycznego/ tzw. słuchu mownego/. Stymulując funkcje słuchowe przyczyniamy się do rozwoju mowy dziecka. 
 
Przykłady dla dzieci młodszych: 
„ Co słyszę?” – dzieci siedzą z zamkniętymi oczami i nasłuchują, rozpoznają odgłosy dochodzące z sąsiedztwa, ulicy.
„ Zgadnij, co wydało dźwięk?” – uderzanie pałeczką w szkło, fajans, metal, kamień, drewno itp. Toczenie różnych przedmiotów po podłodze / np. piłki, kasztana, kamienia/, rozpoznawanie odgłosu przez dzieci.
Rozpoznawanie różnych przedmiotów w zamkniętym pudełku po wydawanym odgłosie – groch, kamyki, gwoździe, cukier, kasza itp.
Uderzanie o siebie klockami, łyżeczkami, garnuszkami; uderzanie łyżeczką o pustą szklankę, o szklankę z wodą, klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru, przelewanie wody( z wysokości, z niska), drapanie po szkle, papierze, stole.
Rozpoznawanie głosu, szmeru, źródła dźwięku – miejsca, kierunku, odległości, ilości dźwięków (dużo- mało), głośności ( cicho – głośno).
Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoniącego budzika.
Rozróżnianie i naśladowanie głosów zwierząt: kota, psa, krowy, kury, koguta, kaczki, gęsi itp.
Rozróżnianie odgłosów pojazdów: samochodu, pociągu, motoru, traktora itp.
Rozpoznawanie po dźwięku różnych urządzeń domowych, np. odkurzacz, mikser, suszarka, pralka itp.
Przykłady dla dzieci starszych: 
Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. ( stawiamy tyle klocków, rysujemy tyle kółeczek, klaszczemy tyle razy ile słów słyszy dziecko w wypowiadanym zdaniu).
Wydzielanie sylab w wyrazach poprzez wystukiwanie sylab, wyklaskiwanie, badanie ile razy opadnie żuchwa / na ręce/ przy wybrzmiewanie sylab.
Nazywanie obrazków – dziecko kończy wyraz po pierwszej sylabie wypowiedzianej przez logopedę, nauczyciela, rodzica, a potem odwrotnie – dziecko zaczyna.
Dzielenie na sylaby imion dzieci / na początku łatwych/.
Wyszukiwanie imion dwu- i trzysylabowych.
Wyszukiwanie słów z podaną przez nauczyciela sylabą.
Rozpoznawanie określonej sylaby w rozsypance sylabowej, np. ba, pa, ta, da, la, ra.
Wyszukiwanie imion rozpoczynających się od samogłoski, następnie od podanej spółgłoski.
Wydzielanie spółgłosek nagłosowych przez przedłużanie nagłosu, np. ssssamolot, szszszafa. Przy pomocy ilustracji – wyszukiwanie przedmiotów, których nazwy rozpoczynają sią na daną głoskę.
Wydzielanie spółgłoski wygłosowej.
Dzielenie na głoski łatwych a następnie coraz trudniejszych słów.
Ćwiczenia z paronimami: bułka – półka, domek –Tomek, koza – kosa itp.
Rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej
 


LOGOPEDYCZNE WIERSZYKI I RYMOWANKI DO UTRWALANIA GŁOSEK SZUMIĄCYCH,
SYCZĄCYCH, CISZĄCYCH, [L], [R] ORAZ [K], [G]”.


„Gąseczki” - L. Krzemieniecka
Nad rzeczkę wartką drepce gąska z dziatwą.
Żółte nóżki ma. Gęgu- gęgu- ga.
Woda jest nagrzana, więc lekcję pływania matka gąskom da.
Gęgu- gęgu - ga. Płyną gąski rzeczką ze swoją mateczką.
Las nad rzeką gra: Gęgu- gęgu- ga.
 
„Kran" W.Chotomska
Myła ręce jakaś gapa,
kap, kap, kap.
Poszła,a kran dalej kapał,
kap, kap, kap.
Wczoraj kapał i dziś kapie:
kap, kap, kap.
I źle myśli o tej gapie,
kap, kap, kap!
To przez gapę kran ma katar,
kap, kap, kap.
Taki katar to jest strata!
Kap, kap, kap.
Bo te krople- to są grosze,
kap, kap, kap.
Grosz za groszem z wodą poszedł,
kap, kap, kap.
Co tu robić? Gapa nie wie,
kap, kap, kap.
A więc my powiemy gapie:
“Dokręć kran!”
O, już nie kapie!
 
„Trzy kurki” S. Rostworowski – utrwalenie głoski „r” 
Wyszły w pole kurki trzy
i gęsiego sobie szły.
Pierwsza z przodu,
w środku druga, trzecia z tyłu,
oczkiem mruga.
I tak sznurkiem kurki
trzy,
raz dwa, raz dwa, w pole szły...
 
GŁOSKI SZUMIĄCE
( SZ, Ż, CZ, DŻ).



„Lato” J. Nowak
Szumi, szumi woda, szumi, szumi las,
szumią, szumią pola lato wita nas.
Szumi, szumi woda, szumi, szumi las,
szumią, szumią pola wiatr ochłodzi nas.



 „Szalik” K. Szoplik
Zimą, kiedy szron na szybach
i śnieżne zaspy wkoło,
szuflady wygląda szalik;
patrzy na ciebie wesoło.
Szukasz go na dnie szafy,
w koszyku, pod poduszkami,
a on napuszony patrzy między innymi szalami.
Nie może się już doczekać,
kiedy nim szyję okręcisz
i wyjdziesz na podwórko
na łyżwach się pokręcisz.

„Liski”
Leży w norce lisek. Stoi obok żona.
Wygraża mu łapką, bo jest obrażona.
Co włożę do garnka, gdy pusta spiżarka.
Żywo! Wstawaj, mój panie, i na polowanie.
 
„Żubr” J. Brzechwa

Pozwólcie przedstawić sobie,
pan żubr we własnej osobie.
No, pokaż się, żubrze.
Zróbże minę uprzejmą, żubrze.
 
„Żyrafa” J. Brzechwa - również do utrwalenia głoski „r”
Żyrafa tym głównie żyje,
że w górę wyciąga szyję.
A ja zazdroszczę żyrafie,
ja nie potrafię.

 
„Entliczek- pętliczek” Jan Brzechwa - również do utrwalenia głoski „r”
Entliczek-pętliczek, czerwony stoliczek,
a na tym stoliczku pleciony
koszyczek,
w koszyczku jabłuszko, w jabłuszku robaczek,
a na tym robaczku zielony kubraczek...


„Gawron” R. Pisarski - również do utrwalenia głoski „r” 

Czarny gawron czarny, czarne piórka ma,
czarny ma ogonek, czarne skrzydła dwa.
Czarny gawron czarny, czarne dzieci ma!
Co im na śniadanie dzisiaj rano da?...   

„Dżungla”
Co to jest ungla? Dziki las.
Wejdźmy do ungli jeden raz.
Jakiś ptak
gwiże pośród drzew.
Oj, coś się skrada! - Może lew?


„Dżdżownica”
Dżdżownica to stworzenie.
Mieszka głęboko w ziemi,
drąży tam korytarze,
nikomu się nie pokaże.
I tylko w dzionek dżdżysty
dżdżownicę zobaczymy
Jej ciało długie, śliskie
na chodniku ominiemy.
 
 
GŁOSKI SYCZĄCE
( S, Z, C, DZ).

„Rarytasy Stasia” A. Chrzanowska  - również do utrwalenia głoski „r”
swoim małym pokoiku
Staś ma mnóstwo smakołyków:
serek wiejski, chleb sojowy,
słodki soczek truskawkowy.
Jessałatka owocowa,
i rolada kokosowa,
słodki deser sezamowy,
wielki tort marcepanowy,
ostra pasta łososiowa,
galaretka brzoskwiniowa.
Są sardynki, zupa z suma,
ser podlaski i salami,
pyszny sernik z bakaliami,
sękacz, ciastka i ciasteczka,
miska pełna ananasów,
Staś ma mnóstwo rarytasów.

„Skarby” A. Chrzanowska- również do utrwalenia głoski „r”
Sabiny na stoliku
różnych skarbów jest bez liku:
spinka, kostka, dwa naparstki,
smacznych pestek ze dwie garstki,
smok wawelski papierowy,
serce, słonik plastikowy,
serpentyna i sakiewka
i niebieska chorągiewka.
„Osa - również do utrwalenia głoski „r”

Bzyka, bzyka mała osa.
Bzyka osa koło nosa.
Co więc zrobię z tym natrętem?
Klasnę w ręce i odpędzę.
„Smutny zamek” K. Szoplik również do utrwalenia głoski „r”

W zaczarowanym zamku 
za gęstym starym, lasem, 
zamieszkał znany złotnik 
zwał się Zenobiusz Smutasek. 
Smutny był zawsze rano, 
bo dzionek zamglony. 
Smutny był też z wieczora, 
bo był niezwykle zmęczony. 

Smutno było na zamku. 
Zabaw, muzyki brak 
i tylko złoty zegar 
odliczał smutno tik- tak. 




 
GŁOSKI CISZĄCE
( Ś, Ź, Ć, DŹ).



„Miś idzie do przedszkola”  Z. Bronikowska
Miś różowy, miś pluszowy zbuntował się dziś:
chce iść także do przedszkola, tak jak chodzi Krzyś!
Wziął Krzyś misia w obie rączki:
Po co pójdziesz tam?
Będę bawił się wesoło i nie będę sam!
Gdy tak prosisz, to już chyba zabiorę cię dziś.
I tak zaczął do przedszkola chodzić z Krzysiem- miś!



„Głodny ślimak” A. Chrzanowska, K. Szoplik

Pod jesionem ślimak śpi.
O czym głodny ślimak śni?
cieście z wiśniami?
O plackach z czereśniami?
O kanapkach? O śledziku?
świeżutkim naleśniku?
O powidłach śliwkowych?
Nie! O pysznych lodach śmietankowych!


„Koźlę” - również do utrwalenia głoski „r”

Grymasiło koźlę- i to źle ! i to źle!
Woda jest za mokra
słonko za gorące.
Za zielona trawa
Rośnie tam na łące.
Aż się koza rozzłościła ,
Koźlę w kącie postawiła.



„W stajni”

Stoi w stajni koło żłobu
źrebię w białe łatki.
Stuka, stuka kopytkami
smutno mu bez matki
Już jest późno. Ciemna nocka.
Świecą gwiazdy na niebie.
Matko, wracaj do źrebiątka,
bo mu źle bez ciebie.


„Nasionka” L. Krzemieniecka

Lećcie nasionka z wiatrem po świecie
może gdzieś w ziemi kącik znajdziecie.
Da wam ziemia kącik mały,
w nim będziecie kiełkowały.



 
Ćwiczenia logopedyczne
 
https://www.youtube.com/watch?v=4D56tKfhbcg

https://www.youtube.com/watch?v=7jZVm-C5BJ8

https://www.youtube.com/watch?v=CD__yjrGZHg

https://www.youtube.com/watch?v=bCJgqnAWyxI

https://www.youtube.com/watch?v=wPP1XMnovzY

https://www.youtube.com/watch?v=Ds-Mz1gMfu4

https://www.youtube.com/watch?v=aR75YM-nQgU

 

GRY PLANSZOWE DO UTRWALENIA PRAWIDŁOWEJ WYMOWY GŁOSEK 
(materiały pobrane ze strony poniżej, znajdą tam Państwo instrukcje do gier, zachęcam do odwiedzenia strony)
https://domologo.pl/tag/gra-planszowa-z-gloska/

Gra-planszowa-z-głoską-L-2

Gra-planszowa-z-głoską-SZ-1

Gra-planszowa-z-głoską-c-1

Gra-planszowa-z-głoską-Ż

Gra-planszowa-z-głoską-Z

Gra-planszowa-z-głoską-s

Gra-planszowa-z-głoską-G

Gra-planszowa-z-głoską-r

gra-planszowa-z-głoską-cz

Gra-planszowa-z-głoską-k

 
BAJKI ARTYKULACYJNE

  
"Indianie’’ 
 
Indianie wyruszają ze swojej wioski na polowanie. Żegnają się ze swoimi dziećmi (cmokając całujemy  palce  prawej  ręki)  i żonami (cmokając  całujemy  palce  lewej  ręki). Wsiadają na swoje konie i jadą (naśladujemy  językiem  tętent  koński, zmieniając brzmienie przez inny układ warg) przez most  (usta  jak  do  ,,u’’  i  kląskanie), a potem przez prerię (usta jak do ,,i’’ i kląskanie). Konie zmęczyły się  (parskanie)  i dają znak, że chcą pić:  ihaha, ihaha, ihaha. Indianie zatrzymują swoje konie:  prrr… prrr … prrr… Konie  piją (ruchy  języka  z  dołu  do  góry,  naśladujące  picie  zwierzęcia). Nagle Indianie ujrzeli zwierzynę i strzelili z łuku. Zbliżała się noc, więc musieli rozpalić ognisko. Nie mieli zapałek. Zaczęli od małej iskierki i musieli mocno dmuchać, żeby ognisko się rozpaliło (dmuchanie  w  złączone  ręce). Upiekli na ogniu zwierzynę i zrobili sobie ucztę (mlaskanie  i  oblizywanie  szeroko  otwartych  ust). Po pewnym czasie zachciało im się spać  (ziewanie) i zasnęli (chrapanie). Rano Indianie zwołali rozbiegane konie :  a-e-o, y-u-i   (przeciągamy  samogłoski). Wsiedli na nie i pojechali przez prerię (usta jak do ,,i’’, kląskanie ), a potem  przez most (usta jak do ,,u’’ i kląskanie ). Wrócili do wioski i witają się ze swoimi dziećmi (cmokając całujemy palce prawej ręki ) i żonami (cmokając całujemy palce lewej ręki ).
 
„Dzień dobry misiu”
 
Dzisiaj twój język będzie małym misiem, a buzia jego domkiem. Miś obudził się wcześnie rano – poprzeciągał się, poziewał (szerokie ziewnięcie). Zrobił poranną gimnastykę – kilka podskoków (unoszenie języka na górny wałek dziąsłowy), kilka wymachów rąk (wypychanie językiem policzków) i pięć okrążeń (w prawo i w lewo) wokół stołu (ruchy okrężne języka w przedsionku jamy ustnej, usta zamknięte). Umył ząbki (oblizywanie czubkiem języka górnych i dolnych  zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych i otwartych  ustach). Postanowił policzyć swoje ząbki (dotykanie czubkiem języka każdego zęba na dole i górze). Nagle poczuł wielki głód i usłyszał jak mu burczy w brzuchu (wibrowanie wargami bbb,bbb).To znak, że pora na śniadanie i pyszny miodek ( oblizywanie warg).
 
„Miś idzie na spacer”
 
Dzisiaj wasze języczki będą misiem Uszatkiem, a wasza buzia jego domkiem.
Miś obudził się wcześnie rano - przeciągnął się i trochę poziewał. Zrobił
poranną gimnastykę - kilka podskoków (unoszenie języka na górny wałek dziąsłowy
przy szeroko otwartych ustach), troszkę pobiegał (wypychanie językiem
policzków). Na śniadanie zjadł słodki miód (oblizywanie warg). Potem umył ząbki
(oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, a
następnie otwartych ustach).Wyjrzał przez okno (wysuwanie szerokiego języka na
zewnątrz jamy ustnej). Zobaczył Zosię i Jacka. Przesłał im całuski (cmokanie
ustami - naśladowanie posyłania całusków). Dzieci zaprosiły go na spacer
do lasu.
 
„Przygody Języczka-Wędrowniczka"
 
Opowiadamy bajkę, w czasie, której dzieci wykonują określone ruchy warg, języka, ćwiczenia oddechowe:
 Pewnego dnia Języczek-Wędrowniczek postanowił pojechać na wycieczkę.- Ale zanim pojadę muszę posprzątać mieszkanie - pomyślał.Jak pomyślał tak zrobił. Na początek wymył sufit mieszkania (staranne oblizywanie czubkiem języka podniebienia), podłogę (dokładne oblizy­wanie dna jamy ustnej), jedną ścianę (oblizywanie językiem wewnętrz­nej strony policzków), drugą ścianę (te same ruchy co poprzednio), póź­niej okna (oblizywanie każdego ząbka po kolei), a na końcu umył drzwi (oblizywanie warg ruchem okrężnym)
- Teraz już mogę pojechać na wycieczkę - pomyślał Języczek.
Wsiadł na swego konia i pojechał do zaczarowanego lasu (uderzanie czub­kiem języka o wałek dziąsłowy - naśladowanie odgłosów jazdy kon­nej).
W lesie języczek zatrzymał konia (wymawianie głosek prrr) i rozejrzał się dookoła. Popatrzył na niebo (wysuwanie języka z jamy ustnej i kiero­wanie go w stronę nosa), na polanę (wysuwanie języka na brodę), w jed­ną stronę (kierowanie języka w stronę kącika ust) i w drugą stronę (dru­gi kącik ust). Gdy już wszystko obejrzał, przeszedł las w jedną stronę (ru­chy języka po podniebieniu - od dziąseł do gardła), w drugą stronę (prze­suwanie języka od gardła do dziąseł) i przedarł się przez gęste krzaki i drzewa (język przeciska się przez zaciśnięte zęby).
Nagle zobaczył dziwnych mieszkańców zaczarowanego lasu, którzy przy­szli się z nim przywitać:
- Parskaczy (wykonujemy motorek wargami),
- Wargaczy (rytmiczne uderzanie palcami w zaciśnięte usta),
- Szuwarki (wkładamy palec między wargi i poruszamy nim rytmicz­nie),
- Indian - dużych (bardzo głośne naśladowanie odgłosu Indian) i ma­lutkich (cich naśladowanie odgłosu Indian).
Języczek przywitał się ze wszystkimi (wykonujemy całuski wargami) i za­czął się z nimi wesoło bawić w berka i chowanego.
Po pewnym czasie zmęczeni przyjaciele zaczęli nadsłuchiwać, co dzieje się w lesie. Usłyszeli szelest liści (sz, sz, sz), szum wiatru (w, w, w), głos kukułki (ku - ku - ku), rechot żab (kum - kum - kum), stukot dzięcioła (puk - puk - puk) i pluskot rybek w wodzie (plum - plum - plum).
Nagle wszyscy zobaczyli ciemne chmury, które zbierały się nad lasem. Ję­zyczek i jego przyjaciele postanowili je rozdmuchać, aby nie dopuścić do nadchodzącej burzy (wykonywanie mocnych wydechów) i udało się: - chmury zostały rozdmuchane. 
Powoli zapadał wieczór i Języczek musiał wracać do swojego domu. Ale najpierw muszę nazbierać malin i jagód - pomyślał (dzieci przy po­mocy rurek robią wdech i zbierają papierowe maliny i jagody do ko­szyka). Gdy nazbierał cały koszyk, pożegnał się z nowymi przyjaciółmi (cmoka­nie wargami), wsiadł na konia i przyjechał do domu, gdzie od razu zasnął śniąc o nowych przygodach.

Pobrane ze strony: http://www.przedszkole13.blizej.info/

 

WYRAŻENIA DŹWIĘKONAŚLADOWCZE

Na  stronie https://www.logopasja.pl/wyrazenia-dzwiekonasladowcze-onomatopeje/ znajdą Państwo poniższy wpis oraz więcej materiałów na temat wyrażeń dźwiękonaśładowczych, zachęcam do zapoznania się z tą stroną.


"Może zacznę od tego co to takiego są wyrażenia dźwiękonaśladowcze lub, jak kto woli, onomatopeje. Według Wikipedii onomatopeje to:

“Onomatopeja (harmonia naśladowcza, wyraz dźwiękonaśladowczy) – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.”

Dobrym przykładem jest “Lokomotywa” Juliana Tuwima:

(…)
I dudni, i stuka, łomocze i pędzi,
A dokąd? A dokąd? A dokąd? Na wprost!
(…)
Do taktu turkoce i puka, i stuka to:
Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to.
(…)
Że pędzi, że wali, że bucha buch, buch?
To para gorąca wprawiła to w ruch,
(…)
I koła turkocą, i puka, i stuka to:
Tak to to tak, tak to to tak, tak to to tak, tak to to tak!
(…)
Ja wyrażenia dźwiękonaśladowcze tłumaczę po prostu jako dźwięki wydawane przez zwierzęta, przedmioty codziennego użytku i czynności. I także w takim duchu pokażę Ci kilka ćwiczeń z onomatopejami. Część z zabaw można przeprowadzać już z dziećmi w wieku około 12 miesięcy oraz z wszystkimi innymi dzieci, które są na początku swojej przygody z rozumieniem i mówieniem." autor Kamila Czachorowska

Materiały do pobrania na stronie https://www.arka.chelm.pl/arka2/images/dokumenty/neurolog/onomatopeje_zabawy_dzwiekonasladowcze.pdf

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze
https://www.logotorpeda.com/nauka-czytania/zwierzatka-zwierzatka-i-zwierzatka/



logopedia zwierzęta


logopedia zwierzęta

Proszę kliknąć poniżęj, aby pobrać materiały do wydruku.
Zwierzątka

Filmy odgłosy zwierząt, wyrażenia dźwiękonaśładowcze
https://www.youtube.com/watch?v=OztjbBgpFQc
https://www.youtube.com/watch?v=vfzCi8duZgc
https://www.youtube.com/watch?v=6vb1jzEV_Tg

Zachęcam do odwiedzenia strony poniżej. Znajdą tam Państwo wiele ciekawych materiałów.
https://www.printoteka.pl/


logoepedia 1


prontoteka


 
Wczesna nauka czytania wspiera rozwój mowy

Karty pracy dla wspierania prawidłowej wymowy Państwa dzieci. Wczesna nauka czytania wspiera rozwój mowy oraz stymuluje pracę mózgu.

Pokoloruj zwierzęta, jakie wydają one dźwięki. Może uda nam się razem przeczytać.
Po kilku powtórzeniach można wyciąć kartoniki pokazując dziecku kartonik i czytając utrwalając poznane litery (wyrażenia dźwiękonaśladowcze).  

https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=HHFQlERYGm4T0M&imgdii=UwT5-aDdneyWzM
logopedia 2

Druga część zadania powyżej. Użyte inne wyrażenia dźwiękonaśladowcze.
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=ZKsSU1EOBXwjiM&imgdii=Raf8rxM

logopedoa 9

Wczesna nauka czytania rozwija mowę, już dziecko 3- letnie może nauczyć się poprzez zabawę nauczyć rozpoznawać litery. Zachęcamy do nauki. 
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=VMbEvTMkJTqHZM&imgdii=mla7jbuWZfv-tM
logopedia


Utralenie samogłosek. Rodzic na początku czyta sam wskazując palcem każdą parę dzieci. Później dziecko stara się samodzielnie przeczytać. 
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=V2O8HqzZ5GmizM&imgdii=ZKsSU1EOBXwjiM

logopedia 5

Zabawa dobra do utrwalenia prawidłowej wymowy głoski "K", która powinna być realizowana w wieku 3 lat. 
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=gDpyhu1-hu2YLM&imgdii=vnu6Cj2EqzqTzM
logopedia 11

Dziecko powinno kategoryzować, znać "rodzinę" rzeczowników ich cech wspólne, co łączy te przedmioty, a co nie pasuje?
https://www.google.com/search?q=masza+karty+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwizzeagoLHoAhVTuSoKHa_AAHIQ2-cCegQIABAA&oq=masza+karty+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...1831.3143..5411...0.0..0.206.304.1j0j1......0....1..gws-wiz-img.IVQU7gr_md0&ei=ZQN5XvOGN9PyqgGvgYOQBw&bih=608&biw=1024#imgrc=rLZKxBVHqWJbVM&imgdii=u5mYlZdctPYBpM
Niepasujący-rysunek_1 logopedia

Odmiana rzeczowników. Rodzic czyta dziecko imię chłopca, pyta się dziecka kogo nie ma, może przyktyć danego chłopca kartonikiem. Można bawiąc się z dzieckiem użyć materiału do przykrycia nim wybranych przez dziecko i rodzica przdmiotów? Dziecko nazywa przedmiot, przyktywa go "Czego nie ma?"  
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=h66lp3GJFatHKM&imgdii=Xxbjc00aRkW2OM
czytam 3

Analisa i synteza wyrazów (dzielenie wyrazu na sylaby lub łączenie sylab tak aby utworzyły wyraz). Młodsze dzieci dzielą wyrazy na sylaby, mogą klaskać. Starsze dzieci, króre znają litery mogą podjąć próby samodzielnego czytania.
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=mla7jbuWZfv-tM&imgdii=6WfBWMByvbZU-M
logopedia 1

Czytanie wyrazów i dopasowywanie do obrazka. Czytamy metodą sylabową, czyli dzielimy wyraz na sylaby np. do - mek, mi - sie.

https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=Raf8rxMjVrP9mM&imgdii=SQJpj7M9CCuamM
czytanie

Wykonywanie czynności. Nazywanie ich, dopasowywanie napisów do obrazków. Kolorowanie obrazków.

https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=ZKsSU1EOBXwjiM&imgdii=k5VCmB
loogopedia 6

Czytanie zdań, dopasowywanie ich do obrzków. Rodzic zadaje pytanie dziecku do przeczytanego przez dziecko tekstu np. kto ma koty?, ile kotów ma Ela?
https://www.google.com/searchq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=uNy7zGV9FUtyJM&imgdii=Zr3-r-
logopedia 4

Samodzielne czytanie tekstów. Rozumienie przeczytanego tekstu.
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=Zr3-r-ZYg8r8gM&imgdii=h66lp3GJFatHKM
czytam 1

Samodzielne czytanie tekstów. Rozumienie przeczytanego tekstu.
https://www.google.com/search?q=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&tbm=isch&ved=2ahUKEwjGkumemLHoAhVSzioKHXE-CNUQ2-cCegQIABAA&oq=ptaki+karyt+pracy+przedszkole&gs_l=img.3...44544.51928..52580...0.0..0.192.2912.20j9......0....1..gws-wiz-img.......0j0i30.ZOSyBfz2-CQ&ei=_vp4XsabENKcqwHx_KCoDQ&bih=608&biw=1024#imgrc=Hp3VkqjaThgszM&imgdii=Mup_Rh
logopedia 8

POLSKIE TOWARZYSTWO LOGOPEDYCZNE

Poniższe plakaty pozwolą Państwu na zwrócenie uwagi jak ważna jest motoryka mała, czyli praca dłoni i palców w rozwoju mowy. Drugi plakata zawiera ćwiczenia narządów mowy. Zapraszam do skorzystania z tych materiałów.
images

sprawne_rece_piekna_mowa
zabawy buzi i języka dla każdego smyka